Η μορφή της οικογένειας στην Ελλάδα άλλαξε δραματικά τα τελευταία χρόνια. Οι κοινωνικό-οικονομικές αλλαγές, η αστικοποίηση, η ανατροπή των δεδομένων εργασίας και η διαμόρφωση νέων προτεραιοτήτων, άλλαξαν σταδιακά την παραδοσιακή δομή της οικογένειας.
Κατά συνέπεια, η Τρίτη ηλικία μένει άνευ ρόλου και καθόλου προετοιμασμένη με τις δεξιότητες που απαιτούνται στα σύγχρονα κοινωνικά δεδομένα. Σε αυτή την εικόνα προσθέτουμε και κάποιες άλλες παραμέτρους, όπως η οικονομική δυσχέρεια, η απώλεια αγαπημένων προσώπων και η κοινωνική απόρριψη. Σε αυτήν την μοντέρνα δομή ζωής που εξελίσσεται, καλλιεργείται η απομόνωση, η θλίψη και η απογοήτευση στην Τρίτη ηλικία.
Η κοινωνία μας, είναι απαραίτητο να αξιοποίηση με τον καλύτερο τρόπο την δυναμική των ηλικιωμένων, την πολύτιμη εμπειρία τους και την ενεργό συμμετοχή τους.
Η εκκίνηση σηματοδοτείται με την κατάρρευση των μύθων γύρω από την Τρίτη ηλικία. Η Τρίτη ηλικία δεν σημαίνει ότι συνοδεύεται από προβλήματα υγείας, κατάθλιψης και άνοιας. Ούτε προϋποθέτει την έλλειψη ενδιαφερόντων. Σε πολιτικό, νομοθετικό και ουσιαστικό επίπεδο, η κοινωνία μας οφείλει να προάγει και να διατηρεί τις προϋποθέσεις που συμβάλλουν στα κατοχυρωμένα δικαιώματα τους, όπως: σύνταξη, ιατρική περίθαλψη, συμμετοχή στα κοινά ώστε να μπορούν να δώσουν βάρος στην προσωπική τους εξέλιξη, στην απόκτηση ενδιαφερόντων, στην σύναψη και διατήρηση των κοινωνικών σχέσεων.
Κάποιες από τις αναρίθμητες δυνατότητες που οφείλει η κοινωνία μας να προσφέρει στους ηλικιωμένους είναι: ταξίδια, μέσω των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού, ενασχόληση με τις τέχνες και άλλα πολιτιστικά, ενασχόληση με την πολιτική, συμμετοχή σε συλλόγους, ιδρύματα, οργανώσεις, προγράμματα εκμάθησης γνώσεις, άθληση, ψυχοθεραπεία, διάβασμα και καταγραφή εμπειριών ζωής, ανάπτυξη προγραμμάτων για προσφορά και εθελοντισμό και πολλά άλλα.
Δυστυχώς όμως ζούμε σε μια κοινωνία που αφορίζει το γήρας, καθώς υπάρχει έλλειψη δομών, υποδομών και προγραμμάτων που να υποστηρίζουν την ενεργό διαβίωση σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Ο ρόλος της Κοινωνικής Υπηρεσίας της Γραμμής Ζωής, είναι η παροχή οργανωμένης και συστηματικής πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας σε ευπαθείς ηλικιωμένα άτομα, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η παραμονή τους στο οικείο φυσικό και κοινωνικό τους περιβάλλον, η διατήρηση της συνοχής της οικογένειας, η αποφυγή χρήσης ιδρυματικής φροντίδας ή καταστάσεων κοινωνικού αποκλεισμού και η εξασφάλιση, στο μέτρο του δυνατού , αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Οι κοινωνικοί επιστήμονες, της γραμμής Ζωής, στηρίζουν τους ηλικιωμένους, προσφέροντας συμβουλευτική υποστήριξη σε θέματα που τους απασχολούν, όπως : πως μπορούν να αντιμετωπίσουν την νέα κατάσταση της υγείας τους? και με ποιους τρόπους να βοηθήσουν τον εαυτό τους ?. Σε περιπτώσεις διαταραχών μνήμης, προσφέρεται συμβουλευτική συγγενών φροντιστών για την σωστή συμπεριφορά και αντιμετώπιση του πάσχοντα. Επίσης προσφέρεται ενημέρωση για τις διαταραχές μνήμης, τρόποι πρόληψης και βελτίωση της, καθώς και κατά την διάγνωση της ασθένειας, τρόποι καλύτερης αντιμετώπισης. Επιπλέον όταν υπάρχει απώλεια αγαπημένου προσώπου προσφέρεται ψυχολογική υποστήριξη και δίνονται εναλλακτικοί τρόποι ενεργοποίησης, ώστε να μπορούν να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους και να βρουν και πάλι το νόημα της ζωής. Επιπροσθέτως, ενημερώνονται για παροχές και δικαιώματα , καθώς και για προγράμματα ενδιαφερόντων, που υλοποιούνται από διάφορους κοινωνικούς φορείς , που στοχεύουν, στην ενεργοποίηση και αξιοποίηση των ηλικιωμένων, όπως: μαθήματα η/ υπολογιστών, ξένων γλωσσών, ζωγραφικής, φιλολογίας, χορού κ.λ.
Η Γραμμή Ζωής κατά την διάρκεια λειτουργίας της, δραστηριοποιείται στο να ενισχυθεί στην κοινωνία μας, ένας θεσμός, που να στηρίζει, να προστατεύει και να ενθαρρύνει τα ηλικιωμένα άτομα να συμμετέχουν και να δραστηριοποιούνται, ζώντας ως αυτόνομα και ισότιμα μέλη. Το εξειδικευμένο προσωπικό της Γραμμής Ζωής σε συνεργασία με κοινωνικές υπηρεσίες Δήμων και άλλων Κοινωνικών Φορέων , συμβάλλουν συλλογικά, στην υλοποίηση προγραμμάτων και δράσεων που αφορούν την Τρίτη ηλικία. Σημαντικές προκλήσεις είναι η πρόληψη για την επιβράδυνση των συνεπειών του γήρατος και η ενασχόληση σε παραγωγικές διαδικασίες, για μια πιο ενεργή θέση, των ηλικιωμένων στη κοινωνία.
Άξιο αναφοράς είναι, η ενεργή συμμετοχή των ανθρώπων που έχουν συνταξιοδοτηθεί και διαθέτουν το χρόνο τους προσφέροντας εθελοντικά στα προγράμματα «Εθελοντής Γείτονας» και «Εθελοντής Αναζήτησης» κ.λ. της Γραμμής Ζωής. Ο στόχος των προγραμμάτων είναι διττός , οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας επωφελούνται προσωπικά, καθώς νιώθουν χρήσιμοι στους άλλους και ότι η ζωή τους έχει μια ευρύτερη αξία και κατά δεύτερον, αποτελούν μια «πολύτιμη ασπίδα προστασίας » των ευάλωτων ηλικιωμένων, στο πλαίσιο συνεισφοράς.
Ο κεντρικός προσανατολισμός της Γραμμής Ζωής είναι η ανάπτυξη μιας κοινωνίας που θα συμβάλλει στην ενεργή γήρανση και στην εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η στήριξη και η συμμετοχή όλων των κοινωνικών φορέων ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου.
Ας δείξουμε λοιπόν όλοι μαζί, το σημαντικότερο, ίσως για τους ανθρώπους της Τρίτης Ηλικίας, ότι τους χρειαζόμαστε και τους έχουμε ανάγκη!!!
Με εκτίμηση
Η Κοινωνική Λειτουργός
Χριστοδουλοπούλου Δήμητρα